بررسی حاضر به منظور مقایسهی تأثیر اشکال مختلف Lactobacillus casei بر رشد و ایمنی ماهی قزلآلای رنگینکمان انجام شد. تعداد 480 قطعه ماهی با وزن اولیهی 5/6±50 گرم تهیه، به مدت 10 روز با شرایط آزمایشگاهی سازگار شده و به طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند. یک گروه به عنوان شاهد انتخاب و در طول دورهی مطالعه با غذای تجاری پلت تغذیه شد. گروههای دوم تا چهارم نیز به ترتیب با غذای مکمل سازی شده با اشکال زنده (کشت تازه و لیوفیلیزه) و کشته شده با حرارت L. casei با غلظت CFU/g ١٠٨×5 غذا تغذیه شدند. طول دورهی مطالعه 45 روز و نمونهبرداری برای انجام زیست سنجی و سنجش برخی از شاخصهای هومورال ایمنی غیر اختصاصی، شامل میزان فعالیت آنزیم لیزوزیم، مسیر فرعی کمپلمان و میزان آنتیبادی تام سرم در روزهای صفر، 15، 30 و 45 انجام گرفت. نتایج نشان داد مقادیر شاخصهای وزن نهایی، درصد افزایش وزن و نرخ رشد ویژه در همهی گروههای تغذیه شده با اشکال زنده (کشت تازه و لیوفیلیزه) و کشته شده با حرارت باکتری L. casei در مقایسه با گروه شاهد، افزایش یافت؛ همچنین، مقادیر این شاخصها در ماهیانی که با شکل لیوفیلیزه باکتری تغذیه شدند، به طور معنیداری (05/0P<) بیشتر از بقیه بود. سنجش ایمنی نشان داد فعالیت لیزوزیم، مسیر فرعی کمپلمان و نیز سطح آنتیبادی تام سرم در ماهیان تیمار شده با اشکال مختلف L. casei ، 15 و 30 روز بعد از شروع تغذیه افزایش یافت. افزایش این شاخصها در ماهیان تغذیه شده با شکل لیوفیلیزه باکتری نسبت به گروه شاهد معنیدار (05/0>P) بود. همچنین نتایج مشخص کرد که فعالیت لیزوزیم، مسیر فرعی کمپلمان و مقدار آنتیبادی تام سرم، در ماهیان تغذیه شده با اشکال مختلف باکتری در روز 45 (15 روز پس از قطع مصرف) کاهش یافت. بنا بر این، میتوان نتیجه گرفت که افزودن L. casei به جیرهی غذایی ماهی قزلآلای رنگینکمان، میتواند سبب بهبود رشد و تقویت ایمنی این ماهی گردد.